2.2 ข้อมูลสินทรัพย์
ข้อมูลพื้นฐานของสายทาง
- รหัสทางหลวง รหัสตอนควบคุม ชื่อตอนควบคุม
- ตำแหน่งที่ตั้ง
- กม.เริ่มต้น กม.สิ้นสุด
- ความกว้าง ความยาว ระยะทางรวม
- จำนวนช่องจราจร
- ประเภทผิวทาง / ไหล่ทาง
- หน่วยงานรับผิดชอบ
ข้อมูลส่วนประกอบอื่นถนน
- เครื่องหมายจราจร: ป้ายจราจร หลักนำโค้ง Guard rail หลักกิโลเมตร ไฟฟ้าแสงสว่าง สัญญาณไฟจราจร Timber Barricade
- ข้อมูลท่อลอดกลม ท่อลอดเหลี่ยม และรางระบายน้ำ
ข้อมูลภูมิศาสตร์สารสนเทศ (Geographic Information Technology - GIS
2.3 การสำรวจและประเมินสภาพความเสียหายของถนน
- ข้อมูลปริมาณจราจรเฉลี่ยต่อวันต่อปี (Annual Average Daily Traffic: AADT)
- ข้อมูลความเสียหาย (ประเภทและปริมาณ)
- ข้อมูลดัชนีความขรุขระสากล (International Roughness Index: IRI)
- ข้อมูลความเสียดทานของถนน (Skid Resistance)
- ข้อมูลค่าการแอ่นตัวของทาง (Deflection) โดยมีการจัดเก็บ 2 รูปแบบคือ เก็บโดยใช้เครื่องมือ Benkelman Beam และเครื่องมือ Falling Weight Deflectometer (FWD)
- ข้อมูลอายุการใช้งานของถนน
2.4 การวิเคราะห์การซ่อมบำรุงที่เหมาะสม
@2017 www.pe.eng.ku.ac.th Professional Engineering
บทที่ 2 การบริหารจัดการสินทรัพย์โครงสร้างพื้นฐาน
2.1 การบริหารจัดการสินทรัพย์โครงสร้างพื้นฐาน
IAMS เปรียบเสมือนเครื่องมือที่ช่วยในการตัดสินใจในอนาคตว่าต้องทำอย่างไร เนื่องจากขีดจำกัดทางด้านการเงินจึงต้องบริหารจัดการให้อยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ เช่น ถนนในสภาพดี รถไฟไม่ดีเลย์
ปัญหาสำคัญในการบริหารจัดการโครงสร้างพื้นฐาน
ในการบริหารจัดการระบบโครงสร้างพื้นฐานนั้น ความยากง่ายและปัญหาส่วนใหญ่จะขึ้นอยู่กับข้อมูลพื้นฐานภูมิหลังต่าง ๆ ซึ่งแสดงดังหัวข้อต่อไปนี้
1. การเสื่อมสภาพตามอายุของโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งเกิดจากเหตุดังนี้
- เกิดจากอายุ (Aging) ระดับการใช้งาน (Level of Service)
- การเสื่อมสภาพจากธรรมชาติ
- การออกแบบที่ไม่ได้คุณภาพ
2. ขาดการวางแผนการบำรุงรักษาที่ถูกต้อง
3. ขาดแคลนงบประมาณการบำรุงรักษา งบประมาณในการบำรุงรักษานั้นถือว่ามีความสำคัญไม่แพ้ งบประมาณที่ใช้ในการก่อสร้างซึ่งโดยมากงบประมาณการบำรุงรักษาโครงสร้างพื้นฐานจะวางงบประมาณโดยใช้เงินประกันสัญญา แต่หลังจากนั้นในการซ่อมแซมและบำรุงจะต้องมีการของบประมาณใหม่และการของบประมาณใหม่ในการบำรุงรักษาจะต้องใช้เวลามากถึง 1 - 2 ปี หรือบางครั้งอาจจะมากกว่านั้น ซึ่ง ณ เวลาที่จะได้บำรุงรักษาจริง ๆ สภาพโครงสร้างพื้นฐานก็ได้มีการชำรุดมากกกว่าในขณะที่รายงาน และส่งผลให้ไม่สามารถใช้ระบบโครงสร้างพื้นฐานดังกล่าวได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4. ขาดการรายงานสภาพของโครงสร้างพื้นฐานที่แท้จริง และอย่างต่อเนื่อง จึงเป็นผลให้สภาพความเสียหายของโครงสร้างพื้นฐานเสื่อมโทรมลงอย่างรวดเร็ว 2.5 ขาดการวางแผนในการบูรณาการโครงสร้างพื้นฐานอย่างมีระบบทั้งในด้านการก่อสร้าง และการบูรณาการและการเชื่อมโยงระบบเข้าด้วย รวมถึงการประสานงานระหว่างผู้ดูแลรับผิดชอบระบบโครงสร้างพื้นฐานนั้น ๆ ด้วย
วัตถุประสงค์ของ IAMS
1. เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการพังเสียหายเร็วกว่าที่คาดการณ์ อยู่ในระดับใช้งานได้ดี
2. ระดับการบริหารจัดการ
2.1 Network / System - wide จะเป็นการดูภาพรวมช่วยในการตัดสินใจทั้งในสภาพปัจจุบันและในอนาคต
2.2 Project / section
3. Key Features:
3.1 Ongoing, in-service monitoring and evaluation
3.2 A database.
วัฏจักรการบริหารจัดการสินทรัพย์โครงสร้างพื้นฐาน
ตัวอย่างอุปกรณ์จัดเก็บข้อมูล
2.5 การวางแผนและการจัดสรรงบประมาณ
การวิเคราะห์แผนงบประมาณซ่อมบำรุงจะใช้วิธีการทางคณิตศาสตร์ช่วยในการ
วิเคราะห์
- กำหนดแผนในการวิเคราะห์ 1 ปี - 10 ปี
- กำหนดงบประมาณเป้าหมาย (Budget Target) หรือ กำหนดค่า IRI เป้าหมาย (IRI Target)
การกำหนดฟังก์ชันเป้าหมาย (Objective Function)
" การวิเคราะห์งบประมาณโดยกำหนดงบประมาณ (Budget Target)
- งบประมาณซ่อมบำรุงในกรอบของงบประมาณที่กำหนด
- ระบบจะเลือกสายทางที่ให้ค่ามากที่สุดของ ?Benefit/Cost
" การวิเคราะห์งบประมาณโดยกำหนดค่า IRI (IRI Target)
- เป็นการวิเคราะห์งบประมาณซ่อมบำรุงในกรอบของ IRI สูงสุดที่ยอมรับได้
ค่าใช้จ่ายของผู้ใช้ทาง (Road User Cost) หมายถึง ต้นทุนการเดินทาง การประเมินค่าใช้จ่ายของผู้ใช้ทาง นำไปสู่การวิเคราะห์ผลประโยชน์ที่เกิดขึ้น จากการประหยัดค่าใช้จ่ายของผู้ใช้ทาง
ค่าใช้จ่ายในการใช้ยานพาหนะ (Vehicle Operating Cost) หมายถึง ค่าน้ำมันเชื้อเพลิงค่า ยางรถ ค่าบำรุงรักษา ค่าเสื่อมราคา อ้างอิงแบบจำลองค่าใช้จ่ายจาก HDM-4 โดยค่าใช้จ่ายจะสัมพันธ์กับ ชนิดของยานพาหนะ สภาพของผิวทาง ความเร็วที่ใช้ และราคาต่อหน่วย
มูลค่าของเวลาในการเดินทาง (Value of Time) หมายถึง มูลค่าที่เทียบเท่ากับเงิน ที่ต้องสูญเสียไปในการเดินทาง จำนวนประชากร อัตราส่วนผู้มีงานทำ และรายได้เฉลี่ยต่อหัวประชากร
ดังนั้นค่าใช้จ่ายของผู้ใช้ทาง (Road User Cost) คือ ค่าใช้จ่ายในการใช้ยานพาหนะ (Vehicle Operating Cost) รวมกับ มูลค่าของเวลาในการเดินทาง (Value of Time)
ผลประโยชน์ของผู้ใช้ทาง
= RUCก่อนการซ่อมบำรุง - RUCซ่อมบำรุง
แบบจำลองที่ใช้ในการคำนวณค่าใช้จ่ายของยานพาหนะ
- ค่าน้ำมันเชื้อเพลิง (Fuel Cost)
- ค่าน้ำมันหล่อลื่น (Oil Cost)
- ค่ายาง (Tire Cost)
- ค่าบำรุงรักษาและค่าซ่อม (Maintenance and Repair Cost)
- ค่าเสื่อมราคา (Depreciation Cost)
ปัจจัยที่ส่งผลต่อมูลค่าเวลา
มูลค่าของเวลาในการการเดินทางต่อบุคคล โดยทั่วไปมีค่าประมาณร้อยละ 25 ถึง 50 ของรายได้เฉลี่ย
- จำนวนประชากร
- อัตราส่วนผู้มีงานทำ
- รายได้เฉลี่ยต่อหัวประชากร
ในหลายงานวิจัยได้วิเคราะห์ และทดสอบเพื่อประมาณมูลค่าของเวลาในการเดินทางจากข้อมูลเชิงคุณภาพ
- วัตถุประสงค์การเดินทาง (ธุรกิจ หรือส่วนตัว)
- ประเภทของผู้เดินทาง (ผู้ขับขี่ ผู้เดินทางที่เป็นผู้ใหญ่ ผู้เดินทางที่เป็นเด็ก)
- รูปแบบการเดินทาง (รถยนต์ รถโดยสาร รถจักรยาน การเดิน)
- สถานการณ์ในการเดินทาง (ระดับการให้บริการ)
มูลค่าของเวลาในการการเดินทางเทียบเท่าร้อยละของรายได้